De Amerikaans-Chinese Amy Tan komt na haar vele bestsellers, waaronder De vreugde- en gelukclub en Vissen op het droge helpen, met een nieuwe, lijvige roman. In De vallei van verwondering verhaalt ze over Violet Minturn, die in het Shanghai van begin twintigste eeuw gedwongen courtisane wordt. Zij is half-Chinees, half-Amerikaans en worstelt met haar identiteit. We volgen gedurende veertig jaar haar levensloop via flashbacks en gebeurtenissen over verschillende continenten. In het tweede deel van het boek komt ook het leven van haar moeder, Lucia (of Lulu Mimi, zoals ze zich in China laat noemen), aan bod. Het verhaal van Violet kent — zoals elk leven — zijn hoogte- en dieptepunten, maar wordt nog eens extra gekleurd door de ingewikkelde persoonlijke situatie waarin ze zich bevindt (van courtisane tot geheime echtgenote) en de politieke ontwikkelingen om haar heen. Gedurende ruim 620 pagina's ontrollen zich tal van avonturen en pittige dialogen tussen mensen met gekke namen (de poes Carlotta, de knecht Kleine Eend en de vriendin Magische Pompoen). We herkennen de oude thema's van Tan: de moeder-dochterrelatie en de moeilijkheden je eigen identiteit te omschrijven als die bestaat uit twee culturen kwamen ook al in haar eerdere werk terug. De huidige roman is — net als eerder werk — gebaseerd op de persoonlijke, familiale geschiedenis van de schrijfster. Ze weet in haar romanverhaal de gruwelijke episodes over mishandeling en uitbuiting af te wisselen met lichte humor in de beschrijving van haar personages. Maar de vraag blijft of al die pagina's blijven boeien. Kon het niet wat compacter? Op de eerste vraag is het antwoord ‘nee’, op de tweede ‘ongetwijfeld wel’. Want hoewel Tan weet hoe ze een verhaal moet construeren, zijn veertig pagina's ‘Etiquette voor boudoirschoonheden’ te veel van het goede. Algauw meent de lezer dat hij vast niets mist als hij een paar paragrafen overslaat, en die paragrafen dreigen al snel te veranderen in ettelijke bladzijden. In de beschrijving van het leven van Violet weet Tan de spanningsboog daarna toch weer op te bouwen, en zelfs de aandacht van de lezer vast te houden. Uiteindelijk lijkt De vallei van verwondering tussen wal en schip te vallen: hoewel het documentair wil zijn (hoe het leven een courtisane eruitzag, wat de impact was van de verschillende oorlogen in China op het dagelijks leven) bevat het daarvoor te weinig echte historische gegevens. Het boek leunt nog het meeste aan bij de gewone huis-, tuin- en keukenroman voor mensen met veel tijd en geduld, al speelt de exotische achtergrond natuurlijk een essentiële rol.
Een tip voor Tan: lees de boeken van Lesley Downer (weliswaar over Japan, maar met het enigszins verwante thema van de geisha), of van Liu Heng of Mo Yan (om in China te blijven). Ze zijn compacter en zijn daardoor nog intenser dan De vallei van verwondering. [Marjan Bex] Masquer le texte

Violet, die een Amerikaanse moeder heeft en heel lang niet weet wie haar Chinese vader is, groeit rond 1905 op in een chique bordeel in Shanghai, geleid door moeder Lulu. Als ze 14 jaar is moet ze door veranderde omstandigheden in een goedkoop bordeel gaan werken. Dit is het begin van een tumultueus leven waarin onder meer (verkeerde) minnaars een rol spelen, maar die ze met haar goede bekende Flora doorstaat. Uiteindelijk wordt haar duidelijk hoe het haar moeder, met wie ze een moeizame relatie onderhoudt, verging toen die jong was. De Amerikaanse schrijfster (1952), vooral bekend van het ook verfilmde 'De vreugde- en gelukclub', baseerde zich voor deze roman, waaraan zij acht jaar werkte, op haar eigen familiegeschiedenis. Zij verdiepte zich in de courtisanencultuur, de statusverhoudingen, de grote misstanden en ontdekte daardoor dat er achter haar zo onberispelijke, degelijk lijkende familieleden rond 1900 heel andere persoonlijkheden schuil gingen. Sympathieke, goed vertaalde, lijvige roman die veel lezeressen zal aanspreken. Kleine druk. Masquer le texte